Visie op samenwerken: sociale interdependentie
Een van de bekendste sporters van Nederland, Johan Cruijff, staat wereldwijd bekend om zijn geweldige techniek en de vele prijzen die hij won. Op het wereldkampioenschap van 1974 werd het Nederlands elftal waarin Cruijff speelde geroemd om ‘zijn totaalvoetbal’. Als beste speler van Oranje maakte hij op dat toernooi wereldfaam. Echter, als het team om hem heen minder goed was geweest, had het ook anders kunnen gaan. Uitzonderlijke spelers als Johan Cruijff hebben een team met uitstekende spelers nodig, zodat ook hij kan excelleren. Kortom, Cruijff kon in dit geval alleen als lid van een team uitblinken.
Wat is sociale interdependentie?
In elk team draait het om onderlinge samenwerking. Buitengewone prestaties zijn teamprestaties en kunnen niet enkel aan individuele of competitieve activiteiten worden toegeschreven. Een van de grootste visies op samenwerking in de arbeidspsychologie is Sociale Interdependentie. Bij deze theorie gaat het om de onderlinge afhankelijkheid of samenhang in een samenwerking, waardoor de groep een dynamisch geheel wordt. Een ander kenmerk is de intrinsieke motivatie van de teamleden om aan de realisatie van de gemeenschappelijke doelen te werken.
In de praktijk zijn er drie vormen van Sociale Interdependentie:
- Positieve interdependentie (samenwerking): Een individu ziet in dat zijn doelen alleen bereikbaar zijn als ook de anderen groepsleden hun doel bereiken. Hij/zij streeft naar een resultaat dat ook degenen met wie hij samenwerkt ten goede komt.
- Negatieve interdependentie (competitie): Een individu ziet in dat het bereiken van zijn doel betekent dat de concurrentie haar doel niet bereikt.
- Geen interdependentie (individualistisch): Een individu ziet in dat zijn doel bereikbaar is, ongeacht of de anderen hun doel bereiken of niet.
De positieve interdependentie stimuleert positieve en effectieve interactie tussen groepsleden. Zij zijn gemotiveerd en worden door elkaar gestimuleerd om de gestelde doelen te behalen. De interactiepatronen bij deze groepsleden staan in het teken van feedback geven, informatie uitwisselen, elkaar vertrouwen, ze ervaren weinig frictie en reflecteren consequent op de ondernomen acties.
Een aantal belangrijke resultaten van sociale interdependentie zijn: doelgerichte activiteiten uitvoeren, prettige sociale relaties opbouwen en het heeft een positief effect op de psychologische ontwikkeling. Dit alles vergroot het algemene werkgeluk en de arbeidsproductiviteit van de groepsleden.
Vertrouwen als basis
Samenwerking leidt tevens tot acceptatie, verbondenheid en vertrouwen. Laatst genoemde is een belangrijke voorwaarden voor de effectiviteit van een team, want groepsleden die elkaar vertrouwen zijn openhartig en delen hun gedachten, gevoelens, reacties, kennis en meningen. Vertrouwen is een individuele ervaring, maar onderdeel van een groepsproces: het is iets wat speelt tussen individuen en het is dynamisch. Vertrouwen kan groeien of juist afnemen door handelingen van groepsleden.
Kortom, focus op het creëren van een gezamenlijk doel en onderlinge saamhorigheid. Hiermee wordt positieve interdependentie gestimuleerd en zal dit sterke invloed hebben op je bedrijfsresultaten en bevlogenheid van de werknemers.
Teamontwikkeling
Deze positieve interactie komt echter niet vanzelf tot stand. Van de teamleden wordt een mate van begrip, reflectie en communicatieve vaardigheden verwacht. Voor het optimaal functioneren van een team is het belangrijk dat er frequent wordt gekeken naar de onderlinge verbindingen en inventariseren welke acties hebben bijgedragen aan de gemeenschappelijke doelen. Het bevorderen van positieve interdependentie kan begeleid worden door een (externe) coach of leidinggevende.
Hulp nodig bij het bevorderen van teamontwikkeling en -prestaties? Met de Modoc Academy zijn er verschillende mogelijkheden om je team onderling (beter) te laten samenwerken. Lees hier meer over teamontwikkeling.